Vermoedelijk hoeft niemand van ons overtuigd te worden om de fiets te pakken. Wij zijn reeds meer dan verknocht aan onze tweewieler(s). Nu is het tegenwoordig ook algemeen bekend dat bewegen, en dus ook fietsen, goed is voor je lichaam en geest. Maar het blijkt dat je er niet alleen blij van wordt, maar ook slimmer…
Hoe dan?
Als je fietst gaat er meer bloed naar je spieren en ook naar je hersenen. Je kweekt rijke capillaire vaatbedden (heel veel kleine bloedvaatjes), en dan niet enkel in je benen en je billen maar ook in je brein. Zo gaat er meer bloed en dus ook meer zuurstof en meer voedingsstoffen naar je spieren, maar dus ook naar je brein om deze beter te laten functioneren.
Het verbetert je geheugen, je redeneren, en je vermogen tot plannen.
Door op de trappers te “stoempen” vuren er ook meer neuronen. Als neuronen actief zijn (vuren) produceren deze meer eiwitten ,zoals bijvoorbeeld BDNF (Brain Derived Neutrotophic factor) en een stofje dat noggin (of NOG) heet. Deze stofjes stimuleren beide de vorming van nieuwe hersencellen. Ook worden er meer neurotransmitters vrijgezet (dit zijn de boodschappers tussen de neuronen). Je krijgt dus niet alleen meer hersencellen, maar ook meer communicatie tussen deze hersencellen.
Veroudering
Onze hersenen krimpen naarmate we ouder worden, en de connecties tussen de neuronen worden zwakker. Daarom wordt dit proces steeds belangrijker. Beweging en oefening beschermen en herstellen het brein. Resultaten van een studie uit 2017 [1] tonen aan dat ouderen die fysieke oefeningen deden, in vergelijking met controle patienten, een brede verbetering in cognitie laten zien: dit gaat dan over geheugen, snelheid van informatieverwerking, en snelheid in uitvoerende taken.
Veroudering is uiteraard (nog) niet helemaal tegen te houden, maar gezond ouder worden waarbij je je autonomie, vitaliteit en levenskwaliteit kan behouden is sterk gerelateerd aan aan hoe fysiek actief je bent en blijft [2].
Een van de grote voordelen van het doen van fysieke inspanningen, en dus ook van fietsen, is dat het ontstekingsremmend werkt. Grote veroorzakers van sterfte, maar ook van ziekte, zoals bijvoordbeeld hart- en vaatziekten en type 2 diabetes mellitus zijn geassocieerd aan laaggradige ontstekingsreacties verspreid door heel het lichaam. Dit is terug te vinden in het bloed als een stijging van de hoeveelheid cytokines. Cytokines zijn stoffen die een functie hebben in de immuunafweer doordat ze bepaalde receptoren activeren. Er zijn veel verschillende cytokines; sommige zijn ontstekingsremmend, maar het zijn vooral de ontstekingsbevorderende cytokines die twee- tot zelfs driemaal hoger zijn bij patiënten met type 2 diabetes of hart- en vaatziekten. Deze verhoging is tegen te gaan door het doen van regelmatige inspanningen waardoor deze ontstekingsbevorderende cytokines in hoeveelheid zullen afnemen. [3]
Dus, zou je bijna denken hoe meer je fietst hoe slimmer je wordt.
Helaas! Zo werkt het niet. Meer is niet per se beter, en dan vooral niet op de korte termijn.
Als je bijvoorbeeld een half uurtje rustig naar je werkt fietst zal je brein de eerste uren lekker actief en scherp zijn, door de aanvoer van extra bloed en voedingsstoffen. Als je daarentegen een hele zware inspanning doet, zoals bijvoorbeeld een lekkere intervalset, dan kan je brein daarna net als je spieren ook wel even tijd nodig hebben om te herstellen. Tijdens dit soort inspanningen worden alle glucose en andere voedingsstoffen opgebruikt die nodig zijn om optimaal te functioneren; en dat geldt dus niet alleen voor je spieren, maar ook voor je hersenen.